De patiënt als spil in zijn eigen netwerk
“Bij psychiatrische zorg moet de patiënt en de manier waarop hij herstelt altijd het vertrekpunt zijn. Er zijn drie domeinen van herstel: vermindering van somatische en psychische klachten, participatie in de maatschappij en persoonlijke zingeving en kwaliteit van leven. Winst in het ene domein heeft directe gevolgen voor de andere twee domeinen. Een nieuwe relatie kan bij depressieve klachten meer effect hebben dan antidepressiva. En de sociale contacten op de voetbalclub werken soms beter tegen eenzaamheid dan dagbesteding.
Helaas is de zorg in Nederland behoorlijk verzuild en is er weinig verbinding tussen de drie domeinen. Er is vooral te weinig aandacht voor de eigen leefwereld van de patiënt. De regie zou moeten liggen bij de resourcegroep van de patiënt: een zelfgekozen groep mensen die hem helpen bij zijn herstel. In zo’n groep kunnen vrienden en familieleden zitten, maar ook enkele hulpverleners. Dat gaat dus nog een stapje verder dan FACT-teams, waarbij de regie bij een multidisciplinair team ligt. Mensen leven in een netwerk van netwerken. Afstemming binnen dat netwerk is heel belangrijk, bijvoorbeeld via innovatieve online tools.
In het ideale geval is de patiënt dus niet meer alleen ontvanger van de zorg. Nee, hij krijgt een betekenisvolle rol in zijn eigen netwerk en verwerft hierdoor meer regie over zijn eigen herstel.”
Philippe Delespaul is bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Maastricht en expert in innovaties binnen de ggz. Philippe is medeauteur van het boek ‘Netwerkpsychiatrie’, dat in oktober 2020 verschijnt bij Boom uitgevers.
Dit interview is gepubliceerd in het GGNet Magazine 2020-2021