App die helpt oplopende emoties te herkennen, kan lijden voorkomen bij Borderline

Alexithymie en borderline

Derks onderzocht op welke manier alexithymie een rol speelt bij mensen met borderline persoonlijkheidsproblematiek (BPS). Mensen met alexithymie hebben moeite met het herkennen en benoemen van hun emoties. Bij BPS heeft iemand moeite om zijn emoties in goede banen te leiden. Emoties worden vaak pas opgemerkt als ze heel sterk zijn en de persoon overspoelen. Uit zijn onderzoek blijkt dat er een duidelijke relatie is tussen alexithymie en BPS. Samen met andere onderzoekers van de Universiteit Twente ontwikkelde Derks de biosensor app ‘Sense-IT’ als nieuwe vorm van behandeling voor alexithymie.

Sense-IT

De app Sense-it werkt op een smartwatch en registreert de hartslag en combineert dat met de mate van beweging. De app geeft een signaal als de spanning oploopt. Beweeg je niet of weinig, terwijl je hartslag oploopt, dan kan dat een teken zijn van oplopende emotie. Men kan real-time zien wat het lichamelijke spanningsniveau is door de hoeveelheid oplichtende bolletjes op de smartwatch.

Het doel van de app is dat mensen veranderingen in hun emotionele spanning eerder leren herkennen, zodat zij daar sneller op kunnen inspelen en zo mogelijk vervelende gevolgen kunnen voorkomen. Gebruikers kunnen in dergelijke situaties informatie noteren over de omstandigheden en zij ervoeren ten tijde van het signaal. Indien gewenst, kunnen zij de metingen en aantekeningen eenvoudig delen met hun behandelaar om te integreren in de bestaande behandeling. Sense-it mag op dit moment nog niet vrij gebruikt worden in bestaande behandelingen, maar het is wel één van de eerste en weinige apps die klaar is om gebruikt te worden in onderzoeken naar de klinische effectiviteit. Bredere verspreiding en implementatie wordt dan ook verwacht in de nabije toekomst.

Verbeteren behandelmogelijkheden

Mensen met BPS ervaren een hoge ziektelast waardoor zij vaak niet in staat zijn volwaardig mee te doen in de maatschappij. Derks vindt het daarom het belangrijk om te zoeken naar écht innovatieve behandelmogelijkheden. Een missie die past bij GGNet: “Het onderzoek past bij onze behoefte om écht nieuwe mogelijkheden voor patiënten te ontwikkelen en daarmee hun zelfregie en welzijn te verbeteren” aldus Derks.

Inzet onderzoeksresultaten
Het onderzoek naar de inzet van Sense-it gaat verder. De onderzoekslijn is niet alleen geland binnen GGNet en de Universiteit van Twente, maar ook daarbuiten. Er vindt inmiddels onderzoek plaats in diverse andere instellingen (Pluryn, Arkin, Levvel, Inforsa) i.s.m. met ook Amsterdam UMC. Er lopen diverse andere (promotie)studies naar de verdere ontwikkeling én klinische toepassing van Sense-IT. Binnen GGNet zullen later dit jaar nog twee nieuwe promotietrajecten gestart worden op dit onderwerp bij De Boog (forensische psychiatrie) en Scelta (persoonlijkheidsproblematiek).

Het proefschrift
Youri’s proefschrift geeft een uitgebreid verslag over de achtergrond, ontwikkeling en huidige status van alexithymie en emotionele gewaarwording. Het biedt een systematisch overzicht, inclusief een meta-analyse, over hoe deze verschijnselen zich verhouden tot borderline persoonlijkheidspathologie en onderzoekt relaties met andere klinische variabelen. Verder beschrijft het proefschrift de ontwikkeling van een mHealth biofeedback app ter ondersteuning van de behandeling van alexithymie. De app is een van de eerste in het algemeen en een van de weinige die zich in een ontwikkelingsstadium bevindt dat klaar is voor verder onderzoek naar de klinische effectiviteit en bredere verspreiding en implementatie in de nabije toekomst.