Ervaringsverhaal Kim
Kim volgt gedurende enkele jaren behandeling bij GGNet Ouderen in Apeldoorn, waarvan ook beeldende therapie een onderdeel uitmaakt. De behandeling zet in op gedragsveranderingen ter bevordering van mentaal welzijn. Er wordt gewerkt vanuit de principes van Positieve Gezondheid, zoals: het vergroten van veerkracht en flexibiliteit, verbetering van stemming, meedoen in sociale verbindingen en het zorgen voor aandacht voor zingeving en welbevinden. In de beeldende therapie wordt met behulp van creativiteitsontwikkeling en inzet van (non-verbale) materialen nieuw gedrag verkent, dat beter aansluit bij de levensfase en behoeften van Kim. In dit interview blikt Kim terug op haar ontwikkeling aan de hand van favoriete werken gemaakt tijdens de therapie. Geschreven door vaktherapeut beeldend, Merel Staal.
Over Kim
Omschrijf jezelf eens?
Ik werk meestal klein. Ik ben van mezelf ook wel bescheiden van aard.
En welke rol speelt kunst of creativiteit in jouw leven?
Kunst en creativiteit helpen mij om me non-verbaal te kunnen uiten. Ik leer op die manier nieuwe dingen over mezelf, doe ontdekkingen. In woorden loop ik eerder vast, ik word ook altijd een beetje gespannen van praten.
Ontwikkeling
Welke ontwikkeling heb je de afgelopen jaren doorgemaakt in jouw creatief proces?
Ik ben groter gaan werken, als ik zo terugkijk. Het heeft te maken met mezelf kunnen verrassen, en ook met meer (aan) kunnen dan ik denk. Ik heb ook gewerkt aan mijn thema ‘het moet in één keer af’. Ik heb geoefend om langer door te werken aan een werkstuk, dus meerdere keren. Bij dit schilderij op de foto zou ik zelfs kunnen zeggen ‘Onaf is toch aardig gelukt’. Het kader van goed/fout en af/niet af is dus wat breder geworden…
Over het schilderij hiernaast: Voorwerpen uit de ruimte natekenen volgens waarneming (glas, kopje) met pastelkrijt. De tekeningen uitknippen en ordenen op een ondergrond. De ondergrond is gemaakt vanuit experimenteren met acrylverf.(Acryl en pastel op papier, 43x60cm).
Ruimte nemen
Je zou kunnen zeggen, dat in jouw werken zichtbaar wordt, dat je wat meer ruimte durft in te nemen…gun je jezelf ook wat meer ruimte tegenwoordig?
Ja, misschien wel… Ik durf wat uit te bereiden aan materiaal en vind het eigenlijk het leukste om verschillende materialen te combineren. Dat ontdekken, en mezelf blijven verassen, dat bevalt me eigenlijk wel. Bijvoorbeeld het door-schilderen op een bestaande afbeelding, dat je een plaat uit een tijdschrift knipt en hierop aansluit met schilderen.
Over het schilderij hiernaast: Een afbeelding uit een tijdschrift verder uitgewerkt met acrylverf en diverse schildertechnieken. Een beetje houvast, maar ook ruimte om te ontdekken. Acryl en collage op papier, 50x35cm).
Werken met materialen
Voorheen vond je dat weleens lastig, om materiaal te gebruiken, het lijkt dat dat je momenteel niet meer zo bezighoudt…
Ja dat klopt. Ik vond met klei werken bijvoorbeeld nooit leuk. Dat vind ik nu eigenlijk wel prettig, het voelen met mijn handen en ook dat ik dan echt voel dat ik de smetvrees doorbreek. En vooral het glazuren daarna, dan wordt het zo’n mooie verrassing.
''Ik merk ook dat ik het moeilijker heb gehad met mijn smetvrees dan nu.''
Werkplek
Hoe zou jouw favoriete werkplek eruit zien?
Ordelijk, zodat ik wat overzicht heb. Ik moet zeggen dat ik een plekje thuis aan het maken ben, ruimte scheppen om zelf ook creatief bezig te kunnen zijn. Het liefst met materiaal erbij, zodat ik het kan pakken als ik het nodig heb. Ik wil er tijd voor inplannen, en niet vooraf al bezig zijn met ‘dat het straks weer moet worden opgeruimd’. Als ik tijd inplan, er een wekkertje voor zet, en de ruimte erop inricht, dan geef ik mezelf ook de ruimte.
Wat inspireert de therapeut?
Ik vind het heel erg mooi om te zien dat Kim tegenwoordig met waardering over haar eigen werk kan praten. Volledig terecht ook, vind ik. Ik zie iemand die dapper en moedig is, zich door allerlei angsten heen sleept. Dat gebeurt in het creatief werken, maar ook in haar dagelijks leven. Ik denk dat het ontwikkelen van haar creativiteit een uiting is van het doorbreken van angsten en dwangpatronen. Ik zie meer vrijheid terug in haar werkstukken en haar manier van werken. De werkstukken zijn een spiegel van de ontwikkeling die ze heeft doorgemaakt. Ze zijn ook heel mooi, gelaagd, zorgvuldig opgebouwd. Dat past ook bij Kim, zoals ik haar ken. En de grootste mijlpaal is dat ze dit hier hardop deelt met anderen, jezelf durven laten zien aan anderen zeggen ’Kijk, hier ben ik’. Heel spannend, maar ik wil je zeggen: ‘Fijn dat je er bent!’.
Over de tekening hiernaast: Tekenen met houtkool, een materiaal waarbij men minder controle ervaart, en daardoor ook meer vrijheid in tekenen. Voorwerpen naar keuze natekenen en deze schetsen.