Ervaringsverhaal Marco
Marco volgt al langere tijd een behandeling bij GGNet Ouderen. Beeldende therapie zet in op gedragsveranderingen ter bevordering van mentaal welzijn. Er wordt gewerkt vanuit de principes van Positieve Gezondheid, zoals: het vergroten van veerkracht en flexibiliteit, verbetering van stemming, meedoen in sociale verbindingen en het genereren van aandacht voor zingeving en welbevinden. Marco heeft na jaren worstelen met psychische klachten op het gebied van angst, stemming en verslaving, het schilderen gevonden als medicijn in zijn leven. In het interview hieronder blikt hij terug op zijn favoriete werken, en welke ontwikkeling hem dit heeft gebracht in het uitproberen en aanleren van nieuw, gedrag, dat beter aansluit bij zijn levensfase en behoeften. Geschreven door vaktherapeut beeldend, Merel Staal.
Wat kunnen anderen leren of ervaren uit jouw kunst?
Ze zeggen dat ik het kan, ze vinden het heel bijzonder. Het komt bij mij uit een soort oerdrift om bezig te zijn. Van jongs af aan heb ik dit gehad.. op sportgebied, op werk – ik heb altijd ontzettend veel en hard gewerkt. Geen tijd voor personeel of gezelligheid, geen tijd voor koffie ofzo.
Wat kan je aan jezelf geven met het maken van kunst?
Bij GGNet heb ik geleerd om mij uit de prestatiedruk te halen. Iets maken voor anderen geeft mij waardering, ik word dan ook gewaardeerd door mijn kunst. Het brengt ook contact met anderen mensen. En dus een stukje erkenning.
''Als je schilderijen gezien worden, word je ook als maker een beetje gezien.''
We zeggen ook wel eens ‘Schilderen is jouw medicijn…'
Ja, dat klopt. Ik vraag vaak om medicatie, maar de dokter zegt dat pillen me niet meer gaan helpen tegen angst. Elke dag als ik wakker word, dan voel ik angst, druk op de borst, sombere stemming. Ik denk soms ook wel dat het te maken heeft met angst voor de toekomst, ook wat de dag mij dan weer zal brengen. Een plan hebben, iets gaan doen, het schilderen helpt mij er dan wel even doorheen. Als ik daar mee bezig ben, gaat het wel. Zodra ik stop wordt het hopeloos, dan kom ik tot stilstand. Stilstand kan ik maar moeilijk verdragen. Ik heb de laatste jaren ook veel ontwikkeld in het schilderen.
Kun je daar iets meer over vertellen, over de ontwikkeling die jouw kunst heeft doorgemaakt?
Ik ben in 2014 of 2015 begonnen, toen ingezet door de begeleiding. Vond het wel leuk om te doen. Ik heb toen veel naar voorbeelden gewerkt. Ik tekende het dan over en ging het inschilderen. Precies lijnen trekken en precies inschilderen. De afgelopen jaren hier, heb ik geleerd om verder te kijken, afstand te nemen, langer door te werken aan een schilderij. Ik zie dat vertragen niet meer als stilstand, maar als een ontwikkeling. Soms sta ik er verbaasd van hoeveel ik nog heb geleerd de afgelopen jaren. Dat is dan weer een mooie kant van mijn prestatiedrift: ik ga altijd door. Na al die jaren heb ik nog steeds wel elke keer die gedachten, als ik aan iets nieuws begin: ‘Komt het wel af..? Haal ik dat nog..?’.
Wat helpt jou dan?
Ik moet wel altijd een voorbeeld hebben, iets waar ik vat op kan krijgen. Dan blijf ik net zo lang puzzelen. Ik merk wel dat ik steeds meer op mijzelf vertrouw, en ook losser met voorbeelden om kan gaan. Ik geef er gewoon mijn eigen draai aan, het hoeft niet zo precies meer. Bijvoorbeeld bij de amandelbloesem van Van Gogh, ik had de blauwe na gemaakt, toen vond ik rood ook wel leuk voor de achtergrond. Ik heb mijn eigen versie gemaakt.
Welk thema leeft momenteel voor jou?
Op dit moment ben ik erg bezig met portretten en gezichten, ik geef ze weg. Het heeft er denk ik mee te maken dat ik verbinding probeer op te zoeken met anderen. De laatste tijd heb ik ook veel mensen verloren, misschien zoek ik er wel een plekje voor om dat te verwerken. Het zijn ook veel kinderen, iets met het begin van het leven. Ik vind het de laatste tijd ook leuk om op bestelling te werken; ik mag de mensen om mij heen graag een plezier doen. Zo heb ik laatst een opdracht voor het secretariaat gemaakt. Ik ben er best trots op. Het is ook leuk om te merken dat anderen er blij mee zijn.
Wie is jouw inspiratiebron?
Van Gogh boeit me de laatste jaren erg veel. Figuratief vind ik toch het mooiste. En hoe hij werkt met kleur en techniek. Dat vind ik dus ook leuk, nieuwe technieken leren. Abstract is vooral fijn om m’n hoofd leeg te maken, soms wissel ik dat af. Ik werk ook snel, net zoals Van Gogh. Dat houdt me levend. Het werkt uitdagend en geeft een richting, een doel.
''Misschien heb ik ook wel zo’n tic, net als Van Gogh…''
Wat inspireert de therapeut?
Ik vind het mooi om te zien hoe je je hebt ontwikkeld de afgelopen jaren. Een portie lef, om telkens opnieuw te beginnen. Niet alleen naar een eindresultaat te streven, maar ook veel meer aandacht kweken voor het proces en alles wat zich dáár afspeelt. Ik merk dat je meer in verbinding bent gekomen met de zachte kanten in jezelf, en dat je je hier ook wat meer over uitlaat. Je noemt ook dat je kunst vaker inzet als een communicatiemiddel; via jouw schilderijen maak je wat contact met jezelf, maar ook met anderen. Door ze weg te geven, krijg je erkenning. Datgene wat soms moeilijk is om alleen vanuit jezelf te vinden. Toch zie ik ook dat dat steeds beter gaat: je wuift een compliment niet zomaar weg. Maar ontvangt ze met een verlegen glimlach…