Altijd in de buurt

Ambulant betekent letterlijk ‘te voet’ en dat geeft al aan waar het bij ambulante zorg om gaat. Patiënten worden niet opgenomen, maar blijven in hun eigen omgeving en volgen vandaaruit een behandeling. “Daarvoor heeft GGNet specialistische, regionale teams”, zegt Manon Huisman, directeur ambulante zorg bij GGNet. “De wijkteams bestaan uit minimaal een psychiater, psycholoog, verpleegkundige en ervaringsdeskundige. Zij leveren zorg aan huis of op een van onze locaties. Zo zijn we altijd in de buurt. Deze wijkgerichte manier van werken zorgt er daarnaast voor dat er snel contact is met anderen binnen het zorg- en maatschappelijk netwerk, zoals huisarts, verslavingszorg of het sociale wijkteam. Samen helpen zij inzicht te krijgen in de problematiek en bespreken zij met patiënt en eventuele naasten wat de beste behandeling is.”

'Van behandelen en genezen naar werken aan symptomatisch, maatschappelijk én persoonlijk herstel'

Vraaggericht

“De inrichting van ambulante zorg hangt af van de situatie van de patiënt”, zegt Manon. “We willen vraaggerichter werken. Bij de kortdurende zorg in de basisggz lukt dat al goed. Daar helpen we mensen die tijdelijk vastgelopen zijn. Hun zorgvraag ontregelt vaak niet meteen de rest van hun leven: veel mensen lukt het wel om hun werk te blijven doen, het huishouden draaiende te houden en sociale relaties in stand te houden. Met ambulante zorg waarmee we gericht op hun zorgvraag ingaan, zijn deze mensen vaak snel weer in balans.”

Behandelingen worden dankzij ambulant zorg steeds doelgerichter

Netwerkzorg

Bij meer langdurige zorg, de specialistische ggz, is vraaggericht werken ingewikkelder. “Als behandelaar zie je vaak dat er bij een patiënt meervoudige complexe problemen spelen”, zegt Manon. “Je bent geneigd alles te willen aanpakken, terwijl dat misschien niet de vraag is waarmee de patiënt aanklopt. Dat vergt een andere manier van kijken. Focus aanbrengen door vanuit verschillende invalshoeken en perspectieven de mogelijkheden van herstel te benutten. Dat kan alleen door het hele netwerk van zorgverleners, begeleiders en belangrijke mensen rondom een patiënt in te zetten. Met al die partijen werken we al samen, maar het is mijn droom om een stap verder te gaan en al die expertise te bundelen in echt integrale zorg. Soms tijdelijk, soms meer langdurig. Waarbij de patiënt zelf bepaalt wie onderdeel is van dit netwerk.”

Focus op herstel

Bij GGNet worden behandelingen dankzij ambulante zorg steeds doelgerichter. “De overtuiging van GGNet-behandelaren én -patiënten is dat een grote groep mensen met een psychische kwetsbaarheid gebaat is bij een brede focus op herstel”, zegt Manon. “Ook bij mensen die al langdurig in zorg zijn: treedt er geen herstel op, dan gaan we na waar de stagnatie vandaan komt. De problematiek is vaak verweven in een meervoud van psychiatrische, psychische en sociale kwesties.” Daardoor legt GGNet nu ook andere accenten in de behandeling. “Het paradigma is verschoven; van behandelen en genezen, naar werken aan symptomatisch, maatschappelijk én persoonlijk herstel. Zo focussen we naast de inhoud en symptomen van de ziekte, ook op hoe ermee te leven is. Dat begint bij de voordeur, met preventie en maatschappelijke ondersteuning. We gebruiken het hele netwerk rond een patiënt om de balans terug te krijgen. Maar onze rol is daarin slechts beperkt. Enkelvoudige benadering door één partij is dan nooit de oplossing of geeft niet het gewenste resultaat.”

E-health

Niet al die behandelingen vinden op locatie plaats. In de basisggz is al veel ervaring met ‘e-health’: denk aan educatieve modules over ziektebeelden en vaardigheidstrainingen. Dit zal in de specialistische ggz in de toekomst meer ingezet worden. Daarmee kunnen mensen bijvoorbeeld alvast aan hun herstel gaan werken als ze op de wachtlijst voor behandeling staan. “In coronatijd hebben we daarnaast de digitale therapie ontdekt”, zegt Manon. “Dat scheelt niet alleen reistijd, de therapie zelf is soms ook efficiënter. Sommige patiënten zijn gebaat bij beeldbellen omdat ze in hun eigen omgeving meer durven te delen. Daardoor kan therapie korter zijn en toch hetzelfde effect hebben. Dat is doelgericht en oplossingsgericht.”

Ambulante zorg begint bij preventie

Blended behandelen

In de specialistische ggz was persoonlijk contact tot nu toe de standaard. Ook hier bleek in coronatijd echter dat digitaal contact mogelijkheden biedt. “Dat kun je met face to face ontmoetingen combineren, blended behandelen noemen we dat”, zegt Manon. Verdwijnen zal het contact in persoon nooit. “Een relatie opbouwen doe je face to face. Dat geldt ook voor bepaalde intensieve behandelcontacten, zoals traumabehandeling. Wij willen dat onze cliënten er zeker van zijn dat ze hun behandelaar kunnen vertrouwen. Bij mensen die ernstig in de war zijn, duurt het soms even voordat helder is wat hun verhaal is. Vertrouwen opbouwen is dan essentieel. Ook door elkaar in het echt te zien.”

Dit interview is gepubliceerd in het GGNet Magazine 2020-2021