Marijke blogt: ‘Persoonlijkheidsstoornis’ blijkt uiting van ellende
Recent luisterde ik naar de podcast ‘Napleiten’ waarin interessante strafzaken nabesproken worden. In aflevering 10 wordt een zaak besproken van een mevrouw die een psychiatrische stoornis heeft. Ze slikte een antidepressivum waar ze niet tegen kon, doodde haar man en dochter en naarmate het strafproces vorderde, ging het steeds slechter met haar. De eens intelligente, keurig gekapte en geklede vrouw werd een verwarde vrouw met wilde haren en gescheurde kleding. En met theatrale trekken (kenmerken van een persoonlijkheidsstoornis), zo werd gezegd. Overstappen naar andere medicatie wilde ze niet. Totdat er een zorgverlener kwam waar ze wel enig vertrouwen in had, die haar wist te overtuigen. Ze stapte over naar een ander middel en, tot verbazing van iedereen, inclusief de rechters van het gerechtshof, zat daar ineens de intelligente, keurig gekapte en geklede mevrouw die ze altijd was geweest: mevrouw bleek niet een persoonlijkheidsstoornis met depressiviteit te hebben maar manisch-depressief. Met de juiste medicatie knapte ze op.
Dit is niet het enige verhaal van dramatische veranderingen tijdens het strafproces door verandering van behandeling, dat ik ken: een man met psychische klachten had zijn vrouw gewurgd. In het begin van het strafproces kreeg hij de diagnose depressie en narcistische persoonlijkheidsstoornis: hij zou veel aandacht vragen en weinig inlevingsvermogen hebben. Maar zijn toestand bleef verslechteren, ondanks stevige medicatie. Hij bracht maanden door in de isoleercel waar hij kans zag zich toch nog ernstig te verwonden. Ten einde raad raadpleegde men een professor die adviseerde hem Elektro Convulsie Therapie (ECT – onder narcose elektrische schokken) te geven. Na 30 behandeling was meneer herboren: weg persoonlijkheidsstoornis. Meneer bleek een psychotische depressie gehad te hebben.
Deze verhalen raken mij. Bij beide personen werd een persoonlijkheidsstoornis vastgesteld, die acuut bleek te zijn opgelost als de mensen herstelden. De ‘theatrale trekken’ en ‘in het middelpunt willen staan’ blijken niet een permanent, moeilijk te behandelen, onderdeel van de persoonlijkheid, maar het tijdelijke gevolg van het ernstig lijden van mensen die dat duidelijk wilden maken aan hun omgeving.
Voor mij heel herkenbaar. Ik had, toen ik opgenomen was, hele slechte en hele goede dagen. Op de slechte dagen wist ik niet waar ik het zoeken moest en vertelde ik de verpleging dat ik het echt niet meer zag zitten en suïcide overwoog. De verpleging vond mij ‘theatraal’, ‘aandacht vragend’ en ‘claimend’. Op goede dagen zei de verpleging: “Marijke, we horen of zien je helemaal niet. Hoe komt dat?” Ja, hoe kwam dat? Omdat ik me op zulke dagen kiplekker voelde, gewoon mijn zelfstandige zelf was en dus geen hulp nodig had natuurlijk! Niks persoonlijkheidsstoornis, mijn ‘claimend gedrag’ was gewoon een uiting van ellende.
Het is zorgwekkend dat mensen die psychische klachten hebben en niet weten waar ze het zoeken moeten, door de zorgverleners ‘theatraal’, ‘aandacht vragend’, ‘claimend’, ‘egocentrisch’ en ‘zich niet kunnen inleven in anderen’ gevonden worden. Verwacht je van iemand die zwaar griep heeft ook ‘inlevingsvermogen in anderen’? Nee toch? Die heeft even genoeg aan zichzelf en zijn zieke lijf. Als iemand bewijsbaar ziek is dan denkt niemand aan een persoonlijkheidsstoornis, maar als je per ongeluk een lichamelijke of geestelijke aandoening hebt die zowel aan de binnenkant als buitenkant slecht te diagnosticeren of nog niet onderkend is, en je voelt je zo beroerd dat je dringend vraagt om hulp, dan heb je ineens een ‘persoonlijkheidsstoornis’?
Hoe vaak zou dit voorkomen in de praktijk? Ik vrees dat de twee gevallen die ik beschreven heb, zeker geen uitzonderingen zijn.
Deze twee verdachten met ernstige psychische klachten waren in de gevangenis omringd door deskundigen die uiteindelijk de juiste behandeling vonden, soms na raadpleging van een professor. Ik hoop dat ‘gewone’ mensen met ernstige psychische klachten niet te gemakkelijk gediagnosticeerd worden met de diagnose ‘persoonlijkheidsstoornis’ maar dat ook voor hen gezocht wordt naar een behandeling, waarbij niet voor-de-hand-liggende paden worden bewandeld en desnoods de beste deskundigen van Nederland worden geraadpleegd.
Wilt u reageren naar Marijke op deze blog? Mail naar ggnetblogger@gmail.com