Marijke blogt: Vrijwilligersorganisaties en werkgevers van neuro-atypischen zijn mazzelaars
Op een zaterdag volg ik een cursus. De cursus is heel erg interessant en leuk en toch kom ik helemaal verdrietig thuis.
Tijdens de lunch bleek namelijk dat ik niet de enige was met een autisme spectrum stoornis (ASS). Zelf duidden ze zich aan als neuro-atypischen (of is het nou typisch? Ik vergeet dat steeds). ASS vindt men geen stoornis en ook zeker geen ontwikkelingsstoornis maar een aangeboren variatie in de werking van hersens. Zoiets had mijn zwemmaatje Melanie ook al eens gezegd. Het maakt mij niet uit of je het nu ASS, ADHD, neuro-atypisch, hoogbegaafd of hoogsensitief noemt; naar mijn gevoel zit het allemaal in dezelfde hoek van hersenen die prikkels wat heftiger verwerken dan wel de prikkels minder remmen dan gemiddeld.
Om met elkaar kennis te maken, vroegen we elkaar wat voor werk we deden. De neuro-atypische mensen bleken geen van allen een volwaardige betaalde baan op hun eigen niveau te hebben. Dat terwijl ze allemaal op z’n minst een gemiddelde intelligentie hebben, zo niet méér dan gemiddeld, en ook nog, gezien het onderwerp van de cursus, kunstzinnig zijn en een brede interesse hebben. Waarom hebben deze begaafde mensen geen goedbetaalde baan op hun niveau? Dat vond ik schokkend!
Wat is dat toch in deze maatschappij? Neuro-atypische mensen lopen kennelijk vroeg (basisschool - gepest) of laat (in een baan- overspannen) vast en verdwalen dan, waardoor ze vrijwilligerswerk doen of een baan op een te laag niveau hebben. Hebben die vrijwilligersorganisaties en werkgevers even mazzel! Gratis of bijna gratis een hartstikke intelligente medewerker die weliswaar wellicht een iets langere gebruiksaanwijzing heeft dan gemiddeld, maar gewoonlijk ook taken doet die ver boven de eisen van de taak uitstijgen.
En dan zal er een advocaat van de duivel zeggen, dat ze niet vastlopen omdat ze neuro-atypisch zijn, maar dat men zichzelf het etiket ‘neuro-atypisch’ geeft als ‘alibi’ omdat ze niet goed mee kunnen komen in de maatschappij en zichzelf toch een bepaalde status aan willen mee meten. Ik denk aan die schooldirecteur: “Wij hebben geen hoogbegaafde leerlingen; wij hebben alleen ouders van hoogbegaafde leerlingen.” Waarmee naar mijn gevoel gesuggereerd wordt dat betrokkenen in feite te lui of te ongemotiveerd zijn om mee te rennen in de rat race en zichzelf ‘ontschuldigen’ met een ggz-etiket. Ik geloof er niets van: dan zouden ze toch geen vrijwilligerswerk gaan doen of een stom baantje hebben? En daarnaast cursussen doen?
Wat is dan de reden? Wat ik om me heen zie is dat neuro-atypische mensen wel trager zijn in hun ontwikkeling: op 12 jarige leeftijd is men vaak nog niet echt toe aan de middelbare school. Men weet vaak niet goed wat men wil: een gebrek aan voorstellingsvermogen en planning, zegt mijn zus, die meer van ASS weet dan ik. En men is gevoelig voor stress, prestatiedruk en dergelijke. Lastig in een prestatiemaatschappij.
Op de radio hoor ik een verhaal over twee kruiken, de één helemaal heel en de ander met een barst. De eigenaar handhaaft beide kruiken. De kruik met barst vraagt aan de eigenaar: waarom doe je mij niet weg? Antwoordt de eigenaar: met jou breng ik wel minder water thuis, maar kijk eens naar de bermen. Die krijgen dankzij jou wel allemaal water, waardoor er veel bloemen bloeien.
Dat zal allemaal waar zijn. Zoals gezegd: de vrijwillgersorganisaties en werkgevers hebben mazzel met dit soort werknemers. Maar je kunt er geen huis mee kopen. En iedereen kan vertellen dat het anders is, maar een goede baan levert ook het nodige sociale aanzien op en dat kunnen de meeste neuro-atypischen dus wel vergeten. Integendeel: ze worden gezien als klaplopers en aanstellers met ggz-etiket als smoes.
En daar word ik dus heel erg chagrijnig van. Deze mensen hebben zoveel in hun mars. Waarom zorgt het schoolsysteem en de maatschappij er niet voor dat mensen tot hun recht komen en het respect krijgen dat ze verdienen?
Wilt u reageren naar Marijke op deze blog? Mail naar ggnetblogger@gmail.com