Gepubliceerd:

“Onze eerste prioriteit is in verbinding te zijn, daarna volgt de inhoud”

Op de kliniek van FPA De Boog behandelen we mensen die een justitiële maatregel hebben gekregen van de rechter. Deze mensen hebben vaak meerdere psychiatrische stoornissen en ook verslavingen komen bovengemiddeld voor. Het verslavingsbeleid van De Boog is recent uitgebreid met een terugvalgroep.

Op De Boog zijn er verschillende behandelgroepen. Patiënten die naast hun psychiatrische stoornis ook een verslaving hebben volgen de verslavingsmodule van 16 weken. In deze module krijgen de deelnemers meer informatie over verslavingen, zoals veelvoorkomende oorzaken, wat een verslaving met je doet en tips en handvatten hoe je met klachten en moeilijkheden om kunt gaan. Is iemand gemotiveerd om van zijn/haar verslaving af te komen dan bieden we een vervolg: de 12 stappen-groep. En, we weten het allemaal: stoppen met een verslaving is niet makkelijk. Dat gaat dus meestal ook niet in één keer goed. Verslavingsexpert Phil is samen met enkele collega’s daarom dit jaar ook gestart met een speciale terugvalgroep.

Is een patiënt toch voor de verleiding bezweken, dan meldt de begeleiding deze persoon aan voor de eerstvolgende bijeenkomst van de terugvalgroep. “Tijdens een bijeenkomst analyseren we wat er gebeurde en kijken we wat er nodig is om een volgende stap te zetten. Dat klinkt simpel… maar is toch best lastig voor de meeste mensen. Door te ontdekken wat er gebeurd is en waarom je terugviel kun je ook ontdekken wanneer je om hulp kunt vragen. Samen maken we dit dan concreet, daarna informeren we de begeleiding. Op deze manier kan de begeleiding helpen om terugval te voorkomen”, vertelt Phil.

“Wat is de achterliggende reden dat je gebruikt of gokt? Door met de deelnemers hier individueel naar te kijken ontdekt hij of zij veel over zichzelf. Zo kunnen we bijvoorbeeld samen zoeken naar een daginvulling zoals werk om verveling tegen te gaan. Of werken we samen aan het opbouwen van een netwerk zodat je niet in isolement blijft maar in contact met anderen bent.”

Ervaringsdeskundigen

De terugvalgroep (en de andere modules) worden begeleid door ervaringsdeskundigen. Juist die ervaring zorgt voor veel herkenning en is vaak een eerste stap om in gesprek te komen. “Als ervaringsdeskundige spreek je wat meer de taal van de deelnemers, je kunt makkelijker aansluiten in taal en gedrag. Dat, gecombineerd met het geven van aandacht, maakt dat deelnemers zich sneller openstellen. Het geeft ook hoop, omdat ze zien dat het ook goed kan komen”, geeft Phil aan. “Mijn ervaring is dat als er acceptatie is én een hulpvraag, dat mensen dan kunnen veranderen. Zonder die acceptatie is verandering niet mogelijk. Ook bij de terugvalgroep zien we deelnemers die niet geaccepteerd hebben dat hun verslaving een probleem is. Toch blijven we in verbinding, want juist vanuit verbinding kunnen we stappen zetten tot ander gedrag.”

Gelukkig zijn de groepen klein, soms is er één deelnemer, soms zijn het er 2 of 3. Door de steeds wisselende samenstelling leren deelnemers ook van elkaar: wat hielp bij mij wel of juist niet? “De oplossingen laten we vanuit de deelnemers zelf komen. We helpen ze soms op weg maar laten ze vooral zelf bedenken wat voor hen werkt. Zo kwam een deelnemer zelf met een oplossing om met de begeleiding af te spreken dat hij bij onrust (voor hem een trigger om te gebruiken) binnen blijft. Op die manier komt hij niet aan gebruiken toe. Dit bespreken we dan samen met de begeleiding en maken concrete afspraken hoe dat dan gaat. Want juist op zo’n moment wil iemand natuurlijk wel naar buiten. Hoe wil hij dan dat we met hem omgaan? We ontdekken samen wat werkt voor deze persoon om zo terugval te voorkomen.”

Succesvol

“Ik ben er van overtuigd dat het nooit een bewuste keuze is om slecht te zijn. Gedrag veranderen is heel erg moeilijk. Ik ben er trots op als ik zie dat iemand beweegt in de richting die hij of zij wil. Dat je ziet dat er inzicht komt, vervolgens actie en dat iemand doorzet. Ook de terugkomers zijn gemotiveerd, staan open voor andere ideeën om uiteindelijk wel succesvol te zijn. Wij geven ze tijd en aandacht, laten ze voelen dat ze er mogen zijn én geven hoop dat het kan: leven zonder verslaving.”