Verplichte zorg bij GGNet
Bezorgt iemand zichzelf of anderen ernstig nadeel, maar wil hij geen zorg? Dan kan er tóch zorg worden verleend. Dat staat in de Wet verplichte ggz (Wggz). De wet wil dat deze ‘verplichte zorg’ zo min mogelijk en zo kort mogelijk gebeurt. Daarvoor zijn zorgorganisaties, gemeenten en andere betrokken partijen samen verantwoordelijk. Als patiënt en naaste heeft u invloed bij het bepalen welke zorg voor u het beste is.
Hier gaat de wet over
De Wet verplichte ggz (Wvggz) is ingegaan op 1 januari 2020. De wet is voor mensen met ernstige psychiatrische problemen en gaat over verplichte zorg. Deze verplichte zorg kan alleen worden opgelegd om ernstig nadeel voor u als patiënt te voorkomen of voor iemand in uw omgeving. Ernstig nadeel is volgens de wet ‘een aanzienlijk risico dat’:
- U zichzelf of anderen in levensgevaar brengt, ernstig lichamelijk letsel toebrengt, ernstige psychische, materiële, immateriële of financiële schade toebrengt, ernstig verwaarloost of de weg in de maatschappij niet meer kan vinden
- De ontwikkeling van u of iemand anders ernstig verstoord raakt
- De veiligheid van u ernstig bedreigt wordt, al dan niet onder invloed van een ander of de algemene veiligheid van personen of spullen in gevaar is
- Het gedrag van u zo hinderlijk is dat het agressie van anderen oproept
GGNet heeft op basis van deze nieuwe wet ook nieuw beleid vastgesteld voor het verlenen van verplichte zorg.
Verplichte zorg thuis
Soms is tijdelijk verplichte zorg nodig. Het is dan belangrijk dat die zorg zoveel mogelijk thuis verleend kan worden. Denk aan verplichte medicatie, beperken van telefoongebruik of onderzoek naar alcohol of drugs. Alle inspanning is er dan ook op gericht om verplichte zorg zoveel mogelijk thuis te kunnen bieden. U wordt alleen opgenomen in een instelling, als de veiligheid in gevaar is of als u zelf aangeeft dat u thuis liever geen verplichte zorg krijgt. (Dit is anders dan in de vorige wet BOPZ, die juist uitging van opname.) Bij verplichte zorg thuis, is vaak meer ondersteuning nodig. Denk aan een zinvolle daginvulling en huisvestiging die op orde is. Gemeenten zijn verplicht om zich in te zetten voor deze ‘essentiële voorwaarden’ om mee te doen in de maatschappij.
Soorten verplichte zorg
De Wvggz kent 10 vormen van verplichte zorg. Deze verplichte zorg kan op twee manieren worden opgelegd:
- De zorgmachtiging is verplichte zorg waarvoor de rechter toestemming geeft
- In crisissituaties beslist de burgemeester over verplichte zorg. Dat heet een crisismaatregel
Hoe werkt een crisismaatregel?
Als het niet goed gaat, wordt er snel hulp geregeld. Soms is er direct hulp nodig. Bij een acute crisissituatie duurt de procedure bij de rechter te lang. Dan wordt vaak 112 gebeld. De politie en de crisisdienst van GGNet bezoeken dan de patiënt waarvoor is gebeld. Ze beoordelen of iemand snel verplichte zorg nodig heeft. Als dat zo is, kan de burgemeester dat vaststellen en een crisismaatregel nemen: dat is vaak een tijdelijke opname (van maximaal 3 dagen). Daarna kan een rechter gevraagd worden om de crisismaatregel te verlengen (maximaal 3 weken). Als verplichte zorg nog langer nodig is, moet daar een zorgmachtiging voor worden aangevraagd. Hierover besluit de rechter, op basis van een zorgplan. Is verplichte zorg niet meer nodig? Dan kijkt GGNet samen met u, uw naasten en de gemeente, welke ondersteuning nog nodig is.
Hoe werkt een zorgmachtiging?
Als u bekend bent met psychische problemen die leiden tot ernstig nadeel en u wilt zelf geen zorg, dan kan de rechter beslissen om u verplichte zorg op te leggen. Er zijn verschillende partijen die aan de officier van justitie kunnen vragen om een zorgmachtiging aan te vragen bij de rechter: de gemeente, een geneesheer-directeur, een zorgaanbieder die forensische zorg verleent, politie of een andere zorgverlener. Een zorgmachtiging geldt in eerste instantie voor 6 maanden (een volgende machtiging duurt 1 jaar en als u al meer dan 5 jaar verplichte zorg krijgt, wordt de zorgmachtiging voor 2 jaar afgegeven). In de zorgmachtiging staat welke vormen van verplichte zorg u kunt krijgen. Bij het bepalen van de zorgmachtiging heeft u zelf invloed op de vormen van verplichte zorg. Zorgverantwoordelijken van GGNet kunnen u helpen om daarover na te denken. Ook kunnen zij u helpen om de documenten te maken die nodig zijn voor de zorgmachtiging.
Informatie in een andere taal
De Landelijke Stichting Familievertrouwenspersoon geeft de brochure over Verplichte GGZ uit in meerdere talen. Op hun website is deze digitaal te lezen.
